Նախագահական փոփոխությունները ուսանողական վարկի ծրագրերում միլիոնավոր մարդկանց ստիպում են ավելի բարձր վճարումներ կատարել՝ հայտնվելով մոտ ապագայի վերաբերյալ անորոշության մեջ, գրում է «Գարդիան» պարբերականը:
Գրեթե 43 միլիոն ամերիկացիներից շատերը, ովքեր դաշնային ուսանողական վարկ ունեն, բախվում են իրենց ամսական վճարումների կտրուկ աճի հետ՝ Դոնալդ Թրամփի կողմից Միացյալ Նահանգներում կրթության բարեփոխումների ֆոնին: Վերջին մի քանի շաբաթների ընթացքում Թրամփի վարչակազմը փակել է եկամուտների վրա հիմնված մարման բոլոր ծրագրերի հայտերը (նույնիսկ այն ծրագրերը, որոնք չեն արգելափակվել դատարանների կողմից) և սահմանափակել է այն անձանց թիվը, ովքեր իրավասու են դուրս գրել Պետական կարիքների վարկերը (PSLF): Այս ծրագիրը ներում է պետական ծառայողների և ոչ առևտրային կազմակերպությունների որոշ աշխատողների վարկերը 10 տարի աշխատելուց և 10 տարի նվազագույն վճարումներ կատարելուց հետո:
«Ուսանողական վարկերի համակարգը խափանվել է, երբ նախագահ Բայդենը պատասխանատու էր դրա համար։ Այն ամենը, ինչ մենք տեսել ենք նախագահ Թրամփի գալուց ի վեր, փորձ է եղել ավելի քիչ իրավունքներ և ռեսուրսներ տրամադրել աշխատող մարդկանց, ովքեր ուսանողական պարտքեր ունեն, ինչը հանգեցրել է կյանքի արժեքի բարձրացմանը», — ասում է Ուսանողական վարկառուների պաշտպանության կենտրոնի գործադիր տնօրեն Մայք Փիրսը: «Հիմա ամեն ինչ ավելի վատ է, քան երբևէ, և օրակարգում չկա ոչինչ, որը կարող է բարելավել ուսանողական վարկեր ստացող մարդկանց կյանքը»:
Կալիֆոռնիայի Ռեդինգ քաղաքի հանրային ավագ դպրոցի անգլերենի ուսուցիչ Ջորդանը և նրա կինը, ով նույնպես աշխատում է հանրային կրթության ոլորտում, ուսանողական վարկեր են վերցրել ընդհանուր 200,000 ԱՄՆ դոլարի չափով: Զույգը, ով վերջերս երկրորդ երեխան է ունեցել, տուն է գնել աճող ընտանիքի համար: Նրա խոսքով ՝ ուսանողական վարկի ամսական վճարումը հաշվի չի առնվել հիփոթեքը ձևակերպելիս։
«Մենք պատրաստվում ենք հրաժարվել 600 ԱՄՆ դոլարի վճարումներից, դա այն է, ինչ պետք է խնայվի (խնայողություն՝ արժեքավոր կրթության վրա), և մենք կարող ենք ինչ-որ չափով ծայրը ծայրին հասցնել։ Բայց եթե մենք հրաժարվենք եկամտի վրա հիմնված վճարումներից, ես չգիտեմ, թե ինչ կլինի», — ասում է 37-ամյա Ջորդանը:
«Այսօր ես փորձեցի հաշվարկել, թե ինչ է տեղի ունենալու, բայց ինտերնետային էջի հաշվիչները չեն աշխատում: Ես նույնիսկ ցանկության դեպքում չէի կարող ձեզ իրական թվեր ասել»։
Հաշվի առնելով, որ հիփոթեքի և երեխաների խնամքի համար ուսուցչի ծախսը գերազանցում է $15,000-ը, Ջորդանը և նրա ընտանիքը սնանկության եզրին են:
«Դա տագնապ է առաջացնում, բայց ես փորձում եմ «Ձեն ռեժիմ» մտնել։ Ես պարզապես կփոխանցեմ իմ գումարը և կարծում եմ, որ կսպասեմ, մինչև նրանք պարզեն, թե ինչպես բարձրացնել իմ աշխատավարձը, եթե ընդհանրապես փող ունենամ: Ես չգիտեմ՝ ինչ պետք է անեմ»:
Օհայոյում ապրող դեղագործ Ահարոնը սկսեց երկրորդ աշխատանք փնտրել, երբ ընտրվեց Թրամփը՝ պատրաստվելով ամսական ավելի բարձր վճարումների:
«Ես նյարդայնանում եմ դրանից։ Ընտրությունների գիշերը ես, ըստ էության, գիտեի, թե ինչ է լինելու խնայողությունների ծրագրի հետ: Այն պետք է անհետանար։ Ես երկրորդ աշխատանքի եմ անցել որպես դեղագործ՝ մի քանի ժամ կես դրույքով»,-պատմում է 47-ամյա Ահարոնը:
Ահարոնը մոտ 180,000 ԱՄՆ դոլարի վարկ է վերցրել՝ դեղագործական դպրոցի ուսման վարձը և իր և ընտանիքի կենցաղային ծախսերը վճարելու համար: Save plan-ի և PSLF-ի միջոցով նա ակնկալում էր ամսական 700 դոլար վճարել և 10 տարի անց վարկի ներում ստանալ, քանի որ աշխատում է պետության համար: Առանց եկամտային մարման ծրագրի նա վախենում է, որ առաջիկա 30 տարում ստիպված կլինի վճարել ամսական 1800 դոլար՝ առանց ներման որևէ հնարավորության:
«Որքան շատ եք հաճախում դպրոց, ստանում եք գիտական աստիճան, այնքան ավելի շատ եք վաստակում ձեր կյանքի ընթացքում, այսինքն՝ ավելի շատ հարկեր եք վճարում: Ոչ միայն եկամտահարկերը, այլև անշարժ գույքի հարկերը, վաճառքի հարկերը և մնացած ամեն ինչ: Այսպիսով, իրականում բավականին լավ գործարք է ներդրումներ կատարել, որպեսզի ինչ — որ մեկը դպրոց գնա»,-ասում է նա:
Ռեյնա Չիլթոն-Մայերը տնային տնտեսություն է վարում և խնամում է իր հաշմանդամ դեռահաս որդուն: Չնայած այն հանգամանքին, որ ամուսինը տարիներ շարունակ մագիստրոսի կոչում և կայուն եկամուտ ունի, բնակարանների վարձակալության անկայուն շուկան և երեխաների խնամքի բարձր ծախսերը ընտրություն չեն թողել, ասում է նա: Նրան և իր ամուսնուն տրված 140,000 ԱՄՆ դոլարի ուսանողական վարկերը այնքան են ծանրացել նրանց վրա, առաջին անգամ մտածում են իրենց սնանկ հայտարարել:
«Ես ատում եմ, երբ ինչ-որ բան չեմ կատարում։ Դա կարող է բացասաբար ազդել ամուսնուս կարիերայի վրա», — ասում է 44-ամյա Չիլթոն-Մայերը։ «Եթե դուք ուզում եք փոխել աշխատանքը, ապա, իհարկե, ստուգում են ձեր ֆինանսական վճարունակությունը։ Այնպես որ, մենք 100% — ով վստահ չենք, թե արդյոք դա անելու ենք, բայց, ի վերջո, ամեն ինչ կախված է ամեն ամիս ծայրը ծայրին հասցնելուց»:
Մասաչուսեթս նահանգի Սփրինգֆիլդ քաղաքի կլինիկայի մանկաբուժական բաժանմունքի վարիչ Էբրահիմ Գազալիին մնացել է վճարել ընդամենը մեկ տարի, մինչև նրա PSLF վարկերը մարվեն: Դաշնային ուսանողական վարկերի համակարգի վերջին փոփոխությունները կասեցրել են նրա վճարումները՝ անորոշ վիճակում թողնելով նրան իր պարտքի ապագայի վերաբերյալ:
«Հաշվի առնելով այդ ահռելի ուսանողական վարկերը, իմ վճարումներն ի սկզբանե կազմում էին ամսական մոտ 2000 ԱՄՆ դոլար: Երբ ես անցա խնայողական ծրագրի, այն նվազեց մինչև ամսական 600-700 դոլար, ինչը թույլ է տալիս ինձ շատ ավելին խնայել»,-ասում է 41-ամյա Գազալին: Բայց հիմա, երբ հայտարարությունների կայքերը չեն գործում, նա չի կարող «առաջ շարժվել դեպի վարկերի ներման հասնելուն»: Ես չեմ կարող այդ կայքերի միջոցով պարտքի մարման մեկ այլ ծրագիր փորձել։ Ես նույնիսկ վստահ չեմ, թե արդյոք իմ ընթացիկ աշխատանքը հաշվի կառնվի այս պահին պարտքը մարելու համար»:
Քանի որ հեռո չէ այն օրը, երբ հնարավոր է՝ Կրթության նախարարությունը փակվի, Ուսանողական վարկառուների պաշտպանության կենտրոնի գործադիր տնօրեն Մայք Փիրսը նշում է.
«Աամենավատը, որ կարող է պատահել, արդեն տեղի է ունենում հենց հիմա, և մենք չպետք է սպասենք, որ կրթության նախարարությունը «Տիտանիկի» վրա շեզլոնգներ տեղադրի»:
«Վարկառուներն իրավունք ունեն վճարումներ կատարել՝ ելնելով իրենց եկամուտներից», — ասում է Փիրսը: «Նրանք իրավունք ունեն չեղյալ հայտարարել իրենց պարտքը, քանի որ հանրային ծառայողներ են, իսկ այդ իրավունքները վերացվել են նախագահ Թրամփի կողմից»:
Թրգմ. Usanogh.am-ի
Մեր տելեգրամյան ալիքը՝ t.me/usanoghnews
