ԳլխավորՄի կտոր գիրք

«Նոյն նաւը նստեր կը սուրանք անվերադարձ…». Զահրատ

Զահրատ

Ներկայացնում ենք արևմտահայ բանաստեղծ Զահրատի (Զարեհ Յալտըզճյան, 10 մայիսի, 1924 – 20 փետրվարի, 2007) ստեղծագործություններից։

***

Քանի որ բոլորս ալ նոյն
նաւը նստեր կը սուրանք անվերադարձ,

Քանի որ բոլորս ալ նոյն
անձկութեամբ կը կառչինք նաւին խօլարշաւ,

Ու քանի որ բոլորս ալ նոյն
թափով կը հրենք անոնք որ կ’իյնան վար,

Ո՞վ պիտի հարցնէ մեզի այս գիշեր
ո՞ւր եւ ինչո՞ւ,

Քանի որ բոլորս ալ նոյն
հարցումէն կը փախչինք։

***

Մեզմէ մէկը հոն
Երբ անեզրութեան դուռը կը զարնէ
մեր ողբերն այնքան կը պզտիկնան հոս
որ չարժեր երգել։

***

Եկուր ինծի, որովհետև կրնաս գալ
Գաղափարի մը չափ շուտ
Դժբախտության պես՝ հանկարծ
կրնաս գալ

Ու երբ որ գաս, կրնաս մնալ դուն երկար
Զրկանքին պես՝ տևական
Հուշի նման՝
Հավիտյան

Եկուր ինծի, որովհետեւ կրնաս գալ:

***

Ով են կըսէք այս աշխարհին տերերը
Եթե ոչ մենք
Եթէ ոչ մենք ու մեր անմար սերերը

Ով են կըսեք որ կերտեցին սա ձյունափայլ լեռները
Մի գուց մենք
Մի գուցե մենք ու մեր անհաս սերերը

Ով են կըսեք վաղվան բարի ու երջանիկ ծերերը
Ի վերջո մենք
Ի վերջո մենք և մեր անմեռ սերերը

Ով են կըսէք այս աշխարհին տերերը։

***

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար
Երկու բան պէտք է
Նախ ծառ մը — յետոյ զարդեր ծառին վրայ

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար
Երեք բան պէտք է
— Ծառէն զարդէն զատ
Հաւատքը գալիք աղուոր օրերու

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար
Մէկ բան կը բաւէ — ոչ ծառ ոչ ալ զարդ —
Ատիկա խիճերն ադամանդ կարծող
Միամիտ հոգւոյս բարի խաբկանքն է

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար
Արդէն պատրանքը լրիւ կը բաւէ

Բարի տարի ձեզ եւ բարի պատրանք:

***

Ամէն ինչ ծայրէն վերսկսելու,
Ի վերջոյ նորէն այդպէս ըլլալու-
Տօնն է այս գիշեր…

Լոյսեր վառեցէք – եթէ չի բաւեր
Ձեզ տաքցնելու ձեր լոյսը ներքին-
Տօն է այս գիշեր…
Պահ մը ամէն ինչ վերջացնելու
Ամէն ինչ ծայրէն վերսկսելու-
Տօնն է այս գիշեր…

Յոյսեր վառեցէք – եթէ չեն բաւեր
Ձեզ տաքցնելու ձեր յոյսերը հին-
Տօն է այս գիշեր…
Երգել փորձեցէք – եթէ չէք մոռցեր
Խանդոտ երգերը ձեր պարմանութեան-
Տօն է այս գիշեր…

Զուր տեղ վատնուած օրերն յիշելու-
Գոյութեան տխուր հաշուեկշիռին
Տօնն է այս գիշեր…
Լոյսեր ու յոյսեր վառեցէք գոյն գոյն,
Երգեր երգեցէք հինէն ու նորէն-
Տօ՛ն է այս գիշեր…
Գոյատեւելո՛ւ տօնն է այս գիշեր…