ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարությունը նախադպրոցական կրթական ծրագրեր և նախադպրոցական ծառայություններ իրականացնող հաստատությունների լիցենզավորման գործընթացի վերաբերյալ իրավական խորհրդատվություն տալու նպատակով հաստատությունների ներկայացուցիչների համար կազմակերպել էր հանդիպում:
ԿԳՄՍՆ լիցենզավորման վարչության պետ Աշոտ Արշակյանը, Լիցենզավորման և թույլտվությունների բաժնի պետ Վարուժան Խաչատրյանը և Հանրակրթության վարչության հանրակրթության և արտադպրոցական կրթության քաղաքականության մշակման և վերլուծության բաժնի գլխավոր մասնագետ Թեհմինե Կարախանյանը պատասխանել են հանդիպմանը մասնակից կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հարցերին, ներկայացրել պարզաբանումներ պահանջվող փաստաթղթերի, կրթական ծրագրերի փորձաքննության և այլ հարցերի վերաբերյալ:
Հիշեցնենք՝ ըստ սահմանված ժամկետի՝ նախադպրոցական կրթական ծրագրերն (այլընտրանքային, հեղինակային) ու ծառայությունները մինչև 2023 թ. դեկտեմբերի 30-ը պետք է գործունեության լիցենզիա ստանան, այլապես նրանց գործունեությունը կդիտվի անօրինական:
Հանդիպումն անցել է հարց ու պատասխանի ձևաչափով: Նախադպրոցական հաստատությունների ներկայացուցիչներին, մասնավորապես, հետաքրքրել է՝ ինչ հիմքով պետք է առաջնորդվել ծրագիրը հաստատման ներկայացնելիս, ինչ լեզվով այն կարող է լինել, փաստաթղթերի ներկայացման եղանակը, ովքեր պետք է համալրեն հաստիքները, շենքային պայմանների առանձնահատկությունները, կարգավիճակի փոփոխման հնարավոր ժամկետները, լրացուցիչ ծառայությունների օրինականությունը և այլն:
Լիցենզավորման վարչության պետ Աշոտ Արշակյանն իրազեկել է, որ նախադպրոցական ծառայություններ և այլընտրանքային ու հեղինակային կրթական ծրագրեր իրականացնող հաստատությունները լիցենզավորվելու նպատակով պետք է ԿԳՄՍ նախարարություն ներկայացնեն ԿԳՄՍ նախարարի՝ 2022 թ. դեկտեմբերի 9-ի 81-Ն հրամանով հաստատված ձևաչափին համապատասխան ծրագիր, որի՝ փորձաքննությամբ հաստատվելուց հետո միայն ՀՀ կառավարության 808-Ն որոշմամբ հաստատված փաստաթղթերի փաթեթը ներկայացնեն լիցենզավորման: Իսկ համալիր կրթական ծրագիր իրականացնող հաստատությունները փաստաթղթերը ներկայացնում են՝ առաջնորդվելով միայն 808-Ն որոշմամբ: Փորձաքննության ներկայացվող ծրագրի լեզուն միայն հայերենն է: Փաստաթղթերը հնարավոր է ներկայացնել թե՛ էլեկտրոնային, թե՛ թղթային տարբերակներով:
ԿԳՄՍՆ ներկայացուցիչներն ընդգծել են՝ այն կազմակերպությունները, որոնք մինչև 2023 թ. դեկտեմբերի 30-ը ծրագրի կամ լիցենզիայի հայտ կներկայացնեն, կհամարվեն լիցենզավորման գործընթացի մեջ:
Այն հաստատությունները, որոնք լիցենզավորված են, պետք է դիմեն դրանք վերաձևակերպելու նպատակով: Դրանք կրկին լիցենզավորվելու են միայն այն դեպքում, եթե ծրագրի կամ ծառայության փոփոխություն անեն:
Ըստ Աշոտ Արշակյանի՝ նախադպրոցական հաստատությունները պարտադիր պետք է ունենան իրավաբանական անձի կարգավիճակ. անհատ ձեռներեցը օրենքի պահանջով չի կարող նախադպրոցական կրթության գործունեություն ծավալել: Ընդգծվել է՝ հաստատության կանոնադրությունը պետք է լինի օրինակելի կանոնադրության դրույթներին համահունչ և չհակասի վերջինիս:
Կարևորվել է, որ ծրագիրը համապատասխանի նախադպրոցական տարիքի երեխայի տարիքային զարգացման առանձնահատկություններին և չհակասի նախադպրոցական կրթության պետական չափորոշչին: Հանրակրթության վարչության ներկայացուցիչ Թեհմինե Կարախանյանի տեղեկացմամբ՝ մշակվել են չափորոշչից բխող ծրագրերը, որոնք փորձարկման փուլում են: Այդ ծրագրերում յուրաքանչյուր երեխայի համար նախատեսված է գնահատման բաժին:
Հաստիքների վերաբերյալ հարցադրումներին Աշոտ Արշակյանը պատասխանել է, որ մինչև այժմ չլիցենզավորված հաստատությունները պետության կողմից ճանաչված չեն, և դրանց՝ համալիր ծրագիր իրականացնող աշխատակիցների աշխատանքային փորձը չի հաշվվելու: «Հարցը քննարկման փուլում է: Պետք է իրավական ճանապարհը գտնենք, որով ԱՁ-ում աշխատանքային փորձը հնարավոր կլինի ճանաչելի դարձնել»,- ասել է ԿԳՄՍՆ լիցենզավորման վարչության պետը: Հաստատության տնօրենին ներկայացվող պահանջների վերաբերյալ հարցին ԿԳՄՍՆ աշխատակիցները պատասխանել են, որ «Նախադպրոցական կրթության մասին» օրենքով գործադիր տնօրենը պետք է ունենա հավաստագիր, բարձրագույն կրթություն և վերջին 7 տարվա ընթացքում 5 տարվա մանկավարժական կամ կառավարչական ստաժ: Տարակարգի բացակայությունը չի կարող բացասաբար ազդել լիցենզավորման վրա:
Նախադպրոցական հաստատությունների շենքերը կարող են լինել և՛ հասարակական, և՛ բնակելի նշանակության և պարտադիր պետք է ունենան կա՛մ սեփականության, կա՛մ օգտագործման իրավունք՝ սահմանված կադաստրի վկայականով և նոտարով: Նոր հասցե տեղափոխվելու դեպքում անհրաժեշտ է վերալիցենզավորվել, այլապես գործունեությունը կդադարեցվի:
Ոլորտի ներկայացուցիչները հետաքրքրվել են նաև, թե համալիր ծրագրին զուգահեռ լրացուցիչ կրթական ծրագրեր իրականացնելու դեպքում ինչպես պետք է վարվել: Ի պատասխան՝ իրազեկվել է, որ լրացուցիչ կրթական ծրագրեր կարող են իրականացնել այն հաստատությունները, որոնք ունեն համալիր ծրագիր իրականացնելու լիցենզիա: Տեղեկացվել է, որ օրերս կհրապարակվի պարզաբանում, թե որ ծառայությունները լիցենզավորման ենթակա չեն:
Նշենք, որ ներկայում Հայաստանում գործում են ավելի քան 300 կազմակերպություններ` հիմնականում զարգացման կենտրոնների անվան ներքո, որոնք իրականացնում են նախադպրոցական տարբեր կրթական ծրագրեր (այդ թվում՝ համալիր, այլընտրանքային, հեղինակային) և նախադպրոցական ծառայություններ:
