ԳլխավորՄարս VS Վեներա

Սիրելու երկու տարբեր ձևեր. Անդրե Մորուա

Մի անգամ, երբ իր ներկայությամբ խոսք բացվեց կյանքի ու այն մասին, թե ինչն է դրանում իսկապես կարևոր, Վիկտոր Հյուգոն ասաց, որ, իր կարծիքով, հիրավի թանկ է ոչ թե փառքը, կարողությունը, տաղանդը, այլ սիրելու և սիրված լինելու հնարավորությունը։ Եվ նա իրավացի էր։ Մեզ համար ոչ մի բան գին չունի, եթե այն անկարելի է բաժանել նրա հետ, ով սիրում է մեզ, սիրում ամբողջ սրտով. սակայն այդ սերը մեզ քիչ ուրախություն կբերի, եթե փոխադարձությամբ չենք պատասխանում։ Անհրաժեշտություն չկա, որ մեզ սիրող մարդիկ խիստ շատ լինեն։ Ես միշտ ենթադրել եմ, որ կարելի է իրեն երջանիկ զգալ ամենափոքրիկ քաղաքում, նույնիսկ Սահարայի մի որևէ օազիսում, եթե քեզ հետ լինեն երկու կամ երեք անձնվեր բարեկամներ։ Եվ ընդհակառակն, պետության ղեկավարը կամ հռչակավոր դերասանը հազիվ թե կարող են երջանկություն ճաշակել, եթե իրենց կողքին չկա մի կենդանի շունչ, որի ներկայությամբ կարելի է դեն նետել դիմակը։ Այդ պատճառով էլ այդքան մեծ է այն դերը, որ նշանավոր մարդկանց կյանքում խաղացել են մտերիմները, կանայք, սիրուհիները։

«Ես այնպես միայնակ եմ»,-գանգատվում էր ինձ ողջ աշխարհին հայտնի մեկը, որը շրջապատված էր մի ամբողջ շքախմբով։ Որդիական, ամուսնական կամ մտերմությամբ ծնված սերը փշրում է միայնության շղթաները։ Սակայն սիրելու երկու տարբեր ձևեր կան։

Առաջին՝ երբ սիրում են իրենց համար, այլ կերպ ասած, ուրիշ մարդկանց նկատմամբ մտերմություն են զգում նրա համար, ինչ տալիս է ձեզ նրանց սերը։ Պատահում են կանայք, որոնք միանգամայն անկեղծորեն սիրում են ամուսնուն, որովհետև նա իրենց շուրջն ստեղծում է հուսալիության մթնոլորտ, շրջապատում հոգատարությամբ և ուրախություն բերում, բայց սիրում են սոսկ այն պատճառով, որ չեն պատկերացնում, թե ինչպես առանց նրա յոլա կգնային։ Նա իրենց անհրաժեշտ է, հոգում է իրենց և իրենց երեխաների երջանկության մասին. նա իրենց կյանքի կենտրոնակետն է։ Բայց նրա սեփական կյանքն իրենց շատ քիչ է հետաքրքրում. Այդ կանայք իրենց հարց չեն տալիս, թե նա ունի՞ արդյոք այլ ցանկություններ, այլ կարիքներ, նրանք բնական են համարում, որ ամուսինն իր կարճ կյանքը մաշում է՝ դասավորելով իրենց երջանկությունը։

Այդ տեսակ ամուսիններն ու սիրեկանները նույնպես բավական շատ են. նրանք կնոջը սիրում են այն բանի համար, ինչ նա տալիս է իրենց, և երբեք նույնիսկ չեն փորձում նայել նրա հոգու խորքը։ Երեխաներն իրենց ծնողներին գրեթե միշտ հենց այդպես են սիրում։ Հայրը նրանց համար մի մարդ է, որի վրա միշտ կարելի է հենվել, մայրը մշտապես ներողամիտ խորհրդատու է։ Բայց շա՞տ երեխաներ են արդյոք լրջորեն մտահոգված, թե ինչպես թեթևացնել ծնողական հոգսերի բեռը։ Ահա թե ինչն եմ ես համարում սեր իր համար։

Սիրել ուրիշին հենց նրա համար՝ նշանակում է մտածել ոչ թե այն մասին, թե ինչ ես ստանում նրանից, այլ թե ինչ ես տալիս նրան։ Դրա համար պետք է այնպես սերտորեն կյանքը կապել նրա կյանքի հետ, այնպես լիովին բաժանել նրա զգացմունքները, որ նրա երջանկությունը դառնա նաև ձերը։ Մի կարծեք, թե այդպիսի սերը հազվագյուտ է։ Շատ ծնողներ ավելի շատ ուրախանում են երեխաների, քան իրենց սեփական հաջողությունների համար։ Ես ճանաչել եմ ամուսնական բազմաթիվ զույգերի, որտեղ ամուսինն ու կինը ապրում էին մեկը մյուսի համար։ Կան ամենավեհ մտերմության շատ օրինակներ։ Նման բարեկամություն նկարագրել է Բալզակը «Զարմիկ Պոնս»-ում և «Անաստվածի պատարագ»-ում։ Իսկական մտերմության մեջ անհամեմատ ավելի շատ հոգատարություն կա, քան պահանջկոտություն։ Ահա թե ինչն եմ ես համարում սեր ուրիշների համար։

Անշահախնդիր սիրո կարևոր հատկանիշն այն է, որ նա ավելի շատ երջանկություն է բերում, քան սերը կամ մտերմությունը իր համար։ Ինչո՞ւ։ Որովհետև մարդն այդպես է ստեղծված. մոռանալով իր մասին, նա ավելի շուտ է երջանկություն ձեռք բերում։ Քանի դեռ մտածում ես միայն քո մասին, ապրում ես կասկածների ու անբավարարվածության տիրապետության տակ, շարունակ մտորում ես. «Արդյո՞ք ես կյանքում հասել եմ այն ամենին, ինչին կարող էի։ Ո՞ր սխալ քայլն է ինձ հասցրել այն վիճակին, որում գտնվում եմ։ Ի՞նչ են մտածում իմ մասին։ Սիրու՞մ են ինձ արդյոք»։ Հենց որ մեկ ուրիշը (կամ ուրիշ կինը) դառնում է քո կյանքի կենտրոնակետը, ամեն ինչ ընկնում է իր տեղը։ Ինչումն է մեր պարտքը։ Կազմել երջանկությունը նրա, ում սիրում ես։ Նույն րոպեից կյանքը լցվում է իմաստով, և ապա այդ իմաստը դառնում է նրա միջուկը։ Հավատի պարգևած անարտահայտելի երանությունը, ցավոք, մատչելի է ոչ բոլորին։ Բայց երկրային մտերմությունները նույնպես քաղցր են ու թանկագին։

Անդրե Մորուա (1885-1967), «Նամակներ անծանոթուհուն»

Comment here